11 Kasım 2010 Perşembe

F.M. Dostoyevski - Beyaz Geceler


Beyaz Geceler (Belıye Noçi)

F.M. Dostoyevski

İskele Yayınları

2005 İstanbul

ISBN: 975-9099-33-0 

128 Sayfa

Çeviri: Elanur Bahar




Geçen ay Sevgili Biblio'nun Beyaz Geceler yazısını okuyunca uzun zamandır okuma listemin üst sıralarında olan, fakat bir türlü sıra gelmeyen bu kısacık eseri en kısa zamanda okuma sözü verdim. Elime gelen ilk kitabı aldım -ki bir hayli farklı yayınevinin bastığı bir kitap-. İlk 74 sayfa Beyaz Geceler öyküsüne ayrılmış. Geriye kalan sayfalar ise Dostoyevski'nin bilinen fakat benim bilmediğim bir diğer öyküsüne ayrılmış: Yufka Yürekli .

Beyaz Geceler ve Yufka Yürekli öyküleri Dostoyevski'nin ilk öykülerinden (1848). Yufka Yürekli öyküsü beklenen ilgiyi göremeyince Dostoyevski politika ile ilgilenmeye başladı ve 1849 yılında komplo iddiası ile tutuklandı. Böylece hayatının en zor yılları başladı. Tam kurşuna dizilmek üzere iken af çıktı. Cezası 4 yıl kürek, 6 yıl hapis cezasına dönüştü. Bu iki öyküsü Dostoyevski'ye biraz uğursuz gelmiş olsa da hapishanede geçirdiği yıllar onun edebi kişiliğinin gelişimine katkı sağlamıştır.

Beyaz Geceler: 28 yaşındaki genç bir adamın dilinden anlatılan öykünün adı St. Peterburg'un uzun yaz günlerinden geliyor. Geceleri neredeyse hiç kararmayan bu gecelerde geçen 4 günlük bir öykü. Anlatıcı o kadar yalnızdır ki, üst üste bir kaç gün gördüğü hiç tanımadığı yaşlı bir adamı arkadaşı olarak görür. Evlerle konuşacak, dertleşecek kadar da hayalperestir. Bir gece tesadüfen bir genç kızla ile tanışır. Genç kızda çok yalnız olduğundan şikayet eder ve birbirlerine yaşam öykülerini anlatmaya başlarlar.

Beyaz Geceler okuduğum en nahif öykülerden biriydi. Gereksiz detaylar, karakterler, olaylar barındırmayan saf, doğal bir öyküydü. Ruhumun temizlendiğini hissettim. Hüzünlü ama bir o kadar da insanı arındıran bir öykü. Uzun süredir okumak istediğimi belirtmiştim. Ama bu kadar ertelediğim için çok üzüldüm. Sevgili Biblio'ya bu muhteşem öyküyü okumama vesile olduğu için çok teşekkür ederim. Yazmasaydı belki bir süre daha erteleyecek ve ertelediğim için pişmanlığım katlanacaktı. Öyküde altı çizilen pek çok cümle var. En hoş olanları Sevgili Biblio'nun da alıntıladığı gibi :

"Ancak gençken yaşanabilecek olağanüstü gecelerden biriydi, sevgili okuyucu. Gökyüzünün aydınlığına, yıldızların parıltısına bakıp da "Böylesine güzel bir gökyüzü altında, gerçekten kötü insanlar, öfkeli ve hırçın insanlar nasıl bulunabilir!" diye düşünürsünüz. Bu düşünce yine gençlik düşüncesidir. Dilerim sizin yüreğiniz de olabildiğince uzun bir zaman genç kalsın."

Bir diğeri ise: "Toplayacağınız çalı çırpıyla yakacağınız ateş soğumuş kalbinizi ısıtmaya, ruhunuzu yeni bir alevle canlandırmaya, kanınızı damarlarınızda eskisi gibi hızla dolaştırmaya, gözlerinizi yaşla doldurmaya asla yetmeyecektir."

Yufka Yürekli: Arkadi İvanoniç Nefedov ile Vasya Şumkof aynı evde yaşayan ve aynı iş yerinde çalışan çok samimi iki arkadaştır. Bir gece geç vakitte eve gelen Vasya, arkadaşı Arkadi'ye nişanlandığını açıklar.  Vasya mutluluktan uçmaktadır ve evlendikten sonra hep birlikte yaşayacaklarına dair planlarını anlatır.  Arkadaşını bu kadar mutlu gören Arkadi de çok mutlu olur. Ancak Vasya'nın yetiştirmesi gereken bir işi vardır ve işler hiç de istediği gibi gitmez.

Beyaz Geceler'i çok sevdim ve kesinlikle okunmalı. Yufka Yürekli'yi de beğendim ama Beyaz Geceler kadar değil. En kısa zamanda okumanız dileği ile...

Not: 90'lı yıllarda Ankara Tiyatrosu Beyaz Geceler'den uyarladığı bir oyun sahnelemiş. Biblio'nun yazdığı gibi pek çok film uyarlaması olsa da tiyatro oyununu seyretmenin çok daha zevkli olacağını düşünüyorum.

10 yorum:

  1. Ben de uzun zamandır okumak istiyorum. Sıra gelmedi bir türlü...

    YanıtlaSil
  2. Biraz öne almanı şiddetle tavsiye ederim ;) sevgiler...

    YanıtlaSil
  3. benimde çok keyif alarak okuduğum bi rkitaptır Beyaz Geceler.

    YanıtlaSil
  4. Sevgili Kitap Kurdu gerçekten çok güzeldi

    YanıtlaSil
  5. Dostoyevski'nin çok daha ağır, derinlikli kitapları var elbette ama Beyaz Geceler bana onu sevdiren kitap. Hatta öyledir ki, hüzünlü bir dönemde almış, içimi parçalamadan okuyabilmek için bir süre beklemiş ve beni depresyona sokmaması için kalabalık içinde okumuştum. :)) Şimdi hatırlayınca gülüyorum ama öyleydi cidden.

    Deniz'cim sen böyle yazdıkça daha çok kitap tanıtımı yazasım geliyor. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  6. Sevgili Biblio evet Dostoyevski'nin derinlikli kitapları da şaheser ancak Beyaz Geceler'i o kadar rahat okudum ki Virgina Woolf'dan sonra bana tüy kadar hafif geldi ancak sonu elbette üzücü hatta Kürk Mantolu Madonna'yı bitirince ki hissiyatım canlanıverdi.

    Sevgili Biblio elbette daha çok yaz senin yazılarını okumak bana büyük bir zevk veriyor.

    YanıtlaSil
  7. Az önce kitaplığımdan elime aldım kitabı 2 sayfa okudum 2 gündürde okumak için aklımdaydı ama kitap beni içine alamadı napsam biraz beklesemmi acaba :(

    YanıtlaSil
  8. Sevgili Esra ben çok sevmiştim çok hoş bir öykü kısacık, tadı damağında kalıyor bence oku Sevgiler :)

    YanıtlaSil
  9. Cox gozel eserdir :)

    YanıtlaSil
  10. Aslında uzun zamandır aklımda olan ve okumak istediğim bir kitaptı. Sonunda okuduğum için çok mutluyum. Kitapta sevmediğim tek nokta kısa olmasıydı.�� onun dışında kesinlikle okunmaya değer bence �� gerçekten çok beğenerek okuduğum bir kitap.

    YanıtlaSil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...