Llosa Haftası Kitapları: Masalcı, Kent ve Köpekler, Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu

Masalcı (El Hablador)

Mario Vargas Llosa

Can Yayınları

2005 İstanbul

ISBN: 975-510-675-8

234 Sayfa

Çeviri: Celal Üster

Llosa haftasına; yazarın 1996 yılında yazmış olduğu "Masalcı" ile başladım. Beni ilk çeken kitabın adı oldu. İlk satır ile birlikte merakınız uyanıyor ve tüm kitap boyunca devam ediyor. Kurgu gayet başarılı. Kitapta asıl hoşuma giden mitolojik öğelerin olmasıydı belki de. Daha önceki eserlerinde Llosa gayet realist bir yazar olarak anılırken, "Masalcı" ile mitolojik öğelerle bezeli bir öykü anlatıyor. Belki, bu tespiti yapanları hayal kırıklığına uğratmış olabilir. Ancak mitos olarak zengin bir coğrafyanın yazarı olan Llosa'nın bu konuda yazmaması beni üzerdi.

Yüzünde ürküten bir doğum lekesi ile dünyaya gelen Perulu bir Yahudi olan Saul Zuratas'ın değişiminin öyküsü olan "Masalcı" farklı bir kıtada, Floransa'da başlıyor. Saul'un kadim dostu Perulu bir aydın, bir sanat galerisindeki "Amazon Ormanı Yerlileri Sergisi"ni gezerken bir fotoğrafa takılıp kalır. Uzun yıllar önce duyduğu, yerlilerin "Hablador" dedikleri Masalcı'nın resmini gördüğünde hafif bir şok geçirir. Önce, resmin çekilmesine yerlilerin nasıl izin verdiğini düşünür, ardından da resimdeki adamı tanıdığını fark eder.

Arka kapakta Saul Zunaras'ı, Prens Mişkin'e ve Kafka karakterlerine benzediği belirtilmiş. Prens Mişkin'e benzemesine bir dereceye kadar katılıyorum, ancak Kafka karakterlerine ben en azından benzetemedim.

En sevdiğim Llosa kitabı "Masalcı" oldu. Nedeni belki sadece kişisel zevkimden kaynaklanıyordur. Yerlilere, Güney Amerika'ya, mitoslara ilginiz varsa mutlaka okumalısınız.

"Dedi ki:" Eğer dingin yaşar, sabrını yitirmezsen, düşünecek ve anımsayacak zamanın olur. Böylece yazgınla buluşursun belki de. Belki de mutlu yaşarsın. Öğrendiklerini unutmazsın. Sabrını taşırır, zamanı alt etmeye kalkarsan, dünyanın düzeni bozulur. Ruhun örümcek ağına yakalanır. Kargaşadır bu. Olabilecek en kötü şey. Hem bu dünyada, hem de yürüyen adamın ruhunda..."

Kent ve Köpekler (La Ciudad y los Perros)

Mario Vargas Llosa

Can Yayınları

1984 İstanbul

444 Sayfa

Çeviri: Roza Hakmen

Yazarın ilk yazdığı kitap olan "Kent ve Köpekler", haftanın 2. kitabıydı. İlk yazdığı kitap olmasına rağmen tüm dünyada büyük ilgi gören ve pek çok dile çevrilen "Kent ve Köpekler" aynı zamanda yazarın otobiyografik sayılan bir kitabı. Yazar askeri okulda geçirdiği iki zorlu yılın deneyimlerini bu kitaba aktarmış. Kitaba adını veren kent Peru'nun başkenti Lima, Köpekler ise askeri kolejin öğrencileridir.

En çok bilinen ve en çok okunması tavsiye edilen kitap olduğu için özellikle bu kitabı bulmak için çaba sarf etmiştim. Oldukça maskulen deneyimlerin anlatıldığı kitap - çömezlere yapılan eziyetler, kavgalar, cinsellik, erkekliğe geçiş gibi, - bana göre değildi. Sanırım erkek okurlar daha fazla severler. (Sevgili Özgür şu an yazısını yazmış bulunmakta ama etkilenmemek adına henüz okumadım o nasıl buldu merak içindeyim :) )

Anlatım biraz karışık, diyaloglar iç içe ve takip etmek biraz zor. Özellikle şiddet içeren sayfaları okumakta zorlandım. Belki de bu beni biraz kitaba karşı mesafeli durmama neden olmuş olabilir. Ancak yine de bu kitabı okumasam Llosa külliyatı eksik kalırdı. Ben çok sevmedim ancak dediğim gibi Llosa'nın yazarlığında önemli bir eser. Kararı size bırakıyorum.

Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu (Pantaleon y las Visitadoras)

Mario Vargas Llosa

Ayrıntı Yayınları

1988 İstanbul

247 Sayfa

Çeviri: Sargut Şölçün

Okuduğum en son, en ironik ve eğlenceli kitap "Yüzbaşı ve Kadınlar Taburu" oldu. Nasıl eğlenceli olmasın, dünyada en farklı iki kurumu bir araya getirip, bir de görev aşkı ile bezenmiş bir yüzbaşı karakteri yaratırsanız olur. İnce militarizm eleştirisiyle birlikte sağlam mesajı da olan bir kitap. Ancak "Kent ve Köpekler" gibi biraz kurgu karışık, diyaloglar kime ait bir nebze karışabiliyor. Ancak ufak bir gayret ve dikkat ile çok güzel bir kitap okumuş oluyorsunuz. Finali elbette biraz dramatik.

Sınırda görev yapan askerlerin sıcak iklim nedeniyle kabaran libidoları ile kasabanın namuslu kadınlarına, kızlarına tecavüz etmeleri üzerine artan şikayetlerle birlikte, Generaller radikal bir çözüm bulurlar: Orduya bağlı bir genelev kurulması. Bulanabilecek en görevine sadık adamı bulurlar - Yüzbaşı o kadar görev adamıdır ki askerlerin yemeklerinden sorumlu olduğu görevde; yemek kitapları okumuş, yeni tarifler denemiştir; üniformalardan sorumlu olduğu bir diğer görevde terziliğe merak salmış, moda dergileri okumuştur. Tam anlamıyla işin içine giren bir kişiliği vardır-. Bu kadar işine sarılan bir yüzbaşı ile genelevde çalışacak kadınlar arasında yaşanacak ilişki haliyle kaçınılmaz olur. Generaller bu görevin çok gizli yürütülmesini isterler, ailesine bile anlatması yasaktır. Üniforma giymeden görevini yerine getiren yüzbaşı, geceleri geç ve içkili bir halde gelmeye başlayınca karısının tüm kuşkularını üzerine çeker.

Maalesef kitabın yeni baskısı yok Ayrıntı Yayınlarının ilk bastığı kitaplardan olan bu kitabın bir an önce yeni baskısı yapılmalı. Kesinlikle okunması gerekli. Ben severek okudum.

Genel olarak Llosa'yı sevdim ve okuduklarımdan sonra Nobel Ödülünü almasına şaşırmadım. Okumaya devam edeceğim, en merak ettiğim diğer eserleri ; Yeşil Ev ve Sevgili Özgür'ün okuduğu Teke Şenliği. Umarım en kısa zamanda onları da okur, Llosa'yı daha da yakından tanırım. Kısaca okumadıysanız Llosa okumalısız.

Özgür'ün Llosa yazıları burada.